escorchar
Apariencia
Aragonés - Aragonés
- Prenunciación: [escor'ʧa(r)], [ascor'ʧa(r)] (AFI)
- Etimolochía: D'o latín bulgar excorticare, con o sennificato igual
escorchar
- Espelletar. Se'n conox l'emplego en Aragón dende prinzipios d'o sieglo XIV, y en Zaragoza encara se troba en as ordinazions de 1488.
- En o charrar d'Ixar, castellán con sustrato aragonés, se mantién a parabra con o sennificato de quitar la crosta d'una ferida.
Conchugazión
| Aragonés cheneral | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Formas no presonals | |||||||
| simples | compuestas | ||||||
| Infinitibo | escorchar | aber escorchato | |||||
| Cherundio | escorchando | abendo escorchato | |||||
| Partizipio | Xordas interbocalicas (1) | escorchato | escorchata | escorchatos | escorchatas | ||
| Sonoras interbocalicas (2) | escorchau | escorchada | escorchaus | escorchadas | |||
| (1) Formas orichinals proprias de l'aragonés, autualment en rezesión. (2) Formas produixitas por enfluyenzia d'o castellán, autualment mayoritarias. | |||||||
| Formas presonals | |||||||
| Numero | singular | plural | |||||
| Presona | primera | segunda | terzera | primera | segunda | terzera | |
| Modo endicatibo | yo | tú | él - ela (él/ella) | nusaltros/as | busaltros/as | els - elas (ellos/as) | |
| Tiempos simples | Present d'endicatibo | escorcho | escorchas | escorcha | escorchamos | escorchaz | escorchan |
| Imperfeuto d'endicatibo | escorchaba u escorchabe | escorchabas | escorchaba | escorchabanos | escorchabaz | escorchaban | |
| Pasato d'endicatibo (sintetico) | escorché | escorchés | escorchó | escorchemos | escorchez | escorchoron u escorchón | |
| Futuro | escorcharé | escorcharás | escorchará | escorcharemos | escorcharez | escorcharán | |
| Condizional | escorcharía | escorcharías | escorcharía | escorcharíanos | escorcharíaz | escorcharían | |
| Tiempos compuestos | Pasato perfeuto | he escorchato | has escorchato | ha escorchato | emos escorchato | ez escorchato | han escorchato |
| Pluscuamperfeuto | eba escorchato u ebe escorchato | ebas escorchato | eba escorchato | ébanos escorchato | ebaz escorchato | eban escorchato | |
| Pasato anterior (sintetico) | abié escorchato | abiés escorchato | abió escorchato | abiemos escorchato | abiez escorchato | abioron escorchato u abión escorchato | |
| Futuro perfeuto | abré escorchato | abrás escorchato | abrá escorchato | abremos escorchato | abrez escorchato | abrán escorchato | |
| Condizional perfeuto | abría escorchato | abrías escorchato | abría escorchato | abríanos escorchato | abríaz escorchato | abrían escorchato | |
| Modo subchuntibo | yo | tú | él - ela (él/ella) | nusaltros/as | busaltros/as | els - elas (ellos/as) | |
| Tiempos simples | Present de subchuntibo | escorche | escorches | escorche | escorchemos | escorchez | escorchen |
| Imperfeuto de subchuntibo | escorchase | escorchases | escorchase | escorchásenos | escorchasez | escorchasen | |
| Tiempos compuestos | Pasato perfeuto de subchuntibo | aiga escorchato | aigas escorchato | aiga escorchato | aigamos escorchato | aigaz escorchato | aigan escorchato |
| Pluscuamperfeuto de subchuntibo | ese escorchato | eses escorchato | ese escorchato | ésenos escorchato | ésez escorchato | esen escorchato | |
| Imperatibo | - | tú | él - ela (él/ella) | nusaltros/as | busaltros/as | els - elas (ellos/as) | |
| Present d'imperatibo | escorcha | escorchaz | |||||